در دنیای امروز که رقابت فناورانه از مرزهای جغرافیایی عبور کرده، داشتن اختراع بدون ثبت آن در کشورهای هدف، مشابه نگه‌داشتن گنجی بدون صندوق ایمن است. بسیاری از شرکت‌ها و پژوهشگران ایرانی، پس از ثبت داخلی اختراع خود، به دلایل مختلفی از جمله صادرات، جذب سرمایه‌گذار خارجی یا محافظت از حقوقشان در بازارهای بین‌المللی، نیاز به ثبت اختراع در خارج از کشور دارند. یکی از مهم‌ترین الزامات و پیش‌نیازهای ورود محصولات دانش‌بنیان به بازارهای بین‌المللی اطمینان از حفاظت از حقوق مالکیت فکری و اثبات حق مالکیت فناوران و شرکت‌ها بر آنهاست. از این رو نظامهای مالکیت فکری و به ویژه نظام ثبت اختراع (پتنت) برای ثبت رسمی این دستاورد‌ها و احراز مالکیت افراد بر نوآوریها و ابتکاراتشان در کشورهای مختلف ایجاد شده است. عدم توجه به قوانین مالکیت فکری در بازار بین‌الملل می‌تواند خسارات زیادی را از جمله افشا شدن فناوری در بازر هدف و یا مورد پیگرد قرار گرفتن از طرف رقبا و سازندگان محصولات مشابه گردد
ثبت اختراع در خارج از کشور، مخترع را صاحب یک سند قانونی می‌کند که انحصار بهره‌برداری از آن اختراع را در قلمرو حقوقی کشور مقصد تضمین می‌کند. این انحصار، شامل ساخت، فروش، صدور مجوز بهره‌برداری و جلوگیری از هرگونه استفاده غیرمجاز است. اهمیت این موضوع زمانی دوچندان می‌شود که بدانیم بدون ثبت اختراع در کشورهای مقصد، هیچ مرجع قانونی برای رسیدگی به نقض حق وجود نخواهد داشت.
ممکن است تصور شود ثبت داخلی اختراع برای حفاظت کافی‌ست، اما این باور نادرست است. ثبت اختراع، قلمرو محور است؛ یعنی هر اختراع فقط در کشوری که در آن ثبت شده حمایت می‌شود. اگر اختراع شما در ایران ثبت شده باشد، ولی در کشورهای دیگر نه، عملاً هیچ منع قانونی برای دیگران جهت استفاده از آن در خارج وجود ندارد.
ثبت خارجی اختراع از منظر تجاری نیز اهمیت دارد. فرض کنید یک شرکت ایرانی دستگاهی نوآورانه تولید کرده که پتانسیل صادرات دارد. اگر آن اختراع در کشور مقصد ثبت نشده باشد، هر شخص یا شرکتی می‌تواند به‌راحتی با مهندسی معکوس آن را کپی کرده و وارد بازار کند؛ بدون اینکه مخترع اصلی امکان پیگیری حقوقی داشته باشد. همچنین ثبت اختراع در خارج، مزایایی چون ارتقاء برند، تقویت قدرت مذاکره در جذب سرمایه‌گذار و دریافت تسهیلات مهاجرتی برای فناوران را نیز در پی دارد.
برای اینکه اختراعی بتواند در خارج از ایران ثبت شود، باید سه شرط اساسی را دارا باشد:
اختراع باید برای اولین بار معرفی شده باشد و پیش‌تر در هیچ رسانه، مقاله، نمایشگاه یا ثبت دیگری افشا نشده باشد.
اختراع باید نسبت به دانش موجود یک پیشرفت فنی محسوب شود و راه‌حلی غیر بدیهی ارائه دهد.
اختراع باید قابلیت ساخت و استفاده در صنعت یا خدمات را داشته باشد و صرفاً تئوری نباشد.
نکته مهم برای پژوهشگران ایرانی این است که افشای عمومی اختراع، حتی در قالب مقاله یا ارائه در کنفرانس‌ها، می‌تواند مانع ثبت اختراع در خارج شود.
فرآیند ثبت اختراع در خارج از ایران معمولاً به روش ثبت مستقیم ملی در کشور مقصد انجام می‌شود و شامل مراحل زیر است:
بررسی دقیق برای اطمینان از جدید بودن اختراع و شناسایی اختراعات مشابه با استفاده از پایگاه‌هایی مانند Espacenet، USPTO و Google Patents.
تنظیم اظهارنامه پتنت، شامل شرح دقیق اختراع، نقشه‌ها، ادعاهای اختراع و مستندات مالکیت فکری.
از طریق وکلای رسمی یا نمایندگان دارای مجوز فعالیت در سیستم‌های ملی ثبت اختراع.
پس از تأیید نهایی، گواهی پتنت صادر می‌شود و حقوق انحصاری آغاز می‌شود.
ما با تکیه بر دانش تخصصی در حوزه مالکیت فکری و همکاری با شبکه‌ای از وکلای ثبت اختراع در کشورهای مختلف، مراحل زیر را برای شما انجام می‌دهیم:
ثبت اختراع در خارج از کشور نه‌تنها یک پوشش حقوقی جهانی برای اختراع ایجاد می‌کند، بلکه به شما این امکان را می‌دهد که در عرصه بین‌المللی با اعتماد بیشتری فعالیت کنید. این مسیر شاید نیاز به مشاوره، مستندسازی دقیق و صبر داشته باشد، اما ارزش حقوقی و اقتصادی آن، چندین برابر هزینه و زمان صرف‌شده خواهد بود. لذا مخترعین و مبتکرین می‌توانند به منظور اخذ خدمات با شرایط ترجیحی و با کمک هزینه‌های بلاعوض دولتی با کارشناسان تدبیر اندیشان آرکا ارتباط برقرار نمایند.
